Z Karolem Wołkiem, wiceprezesem Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, prezesem Fundacji im. Kazimierza Wielkiego i organizatorem Ogólnopolskiego Konkursu Historyczno-Literackiego „Żołnierze Wyklęci – Bohaterowie Niezłomni”, rozmawia Izabela Kozłowska.

Trwa ogólnopolski konkurs historyczno-literacki „Żołnierze Wyklęci – Bohaterowie Niezłomni”. Na czym on polega?

– Ogólnopolski Konkurs o Żołnierzach Wyklętych ma za zadanie przywrócić nam naszą tożsamość i zbiorową pamięć o naszych dziadkach i pradziadkach. To są nasi Bohaterowie i zasługują na naszą pamięć i wdzięczność za to, co robili. To dzięki nim, dzięki ich długiemu oporowi, okupant sowiecki nie wprowadził kolektywizacji, czyli masowej kradzieży majątków, oraz nie zlikwidował Kościoła katolickiego, który w czasach najczarniejszej nocy komunizmu był ostoją polskości.

Jaki jest cel konkursu?

– Celem konkursu jest przybliżenie postaci, historii i ideałów Żołnierzy Wyklętych – Bohaterów Wojska Polskiego, walczących z komunistyczną okupacją po II wojnie światowej. Przez 45 lat okupacji komunistycznej panowała w Polsce cenzura. Jeżeli już pisano o naszych Bohaterach narodowych, to w celu ubliżania im za to, że walczyli o suwerenną Polskę. W okresie stalinizmu do nich strzelano, mordowano w obozach koncentracyjnych i katowniach UB, torturowano i więziono.

Po śmierci Józefa Stalina już mniej mordowano, ale Żołnierze Wyklęci i ich rodziny byli represjonowani, prześladowani, szykanowani, pozbawiani majątków i możliwości zarobkowania. Nasi Bohaterowie byli odsądzani przez okupanta od czci w dostępnych środkach masowego przekazu. Żeby chronić swoje rodziny, rodzice często nie przekazywali dzieciom informacji o członkach rodziny, którzy byli Bohaterami, by dzieci nie mówiły o tym w szkole i nie sprowadziły represji na rodzinę. W takich warunkach wychowały się trzy pokolenia, które zostały pozbawione swej rodzinnej tożsamości, a my wszyscy, jako Naród, zostaliśmy pozbawieni części naszej narodowej tożsamości.

Kto może wziąć udział w konkursie i do kiedy należy składać prace?

– Konkurs jest skierowany do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z całej Polski. Uczniowie rywalizują w dwóch kategoriach wiekowych: gimnazjaliści i szkoły ponadgimnazjalne oraz w każdej z kategorii wiekowych w trzech kategoriach: esej, praca multimedialna (prezentacja lub film) i praca plastyczna.

Termin składania prac to 15 stycznia. Zainteresowanie konkursem jest olbrzymie, ciągle odbieram telefony z różnych zakątków kraju z pytaniami o nasz Konkurs o Żołnierzach Wyklętych. Dokładną liczbę uczestników będę mógł podać, kiedy już spłyną do nas wszystkie prace. Nad konkursem objęło patronat czterech ministrów: Minister Edukacji Narodowej, Minister Obrony Narodowej, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz trzech kuratorów oświaty, wojewodowie, marszałkowie województw i prezydenci miast. Jest to największa tego typu inicjatywa w kraju i cieszy się coraz większą popularnością.

Wśród napływających na konkurs prac znalazły się takie, które w sposób szczególny Państwa ujęły?

– W tej edycji prace dopiero są nadsyłane i pod koniec stycznia 2014 roku będziemy wiedzieli, ile ich napłynęło. W zeszłym roku otrzymaliśmy ok. 400 prac z całej Polski. W kategorii prac literackich zwyciężyła bardzo ciekawa praca, która prezentowała losy fikcyjnego bohatera umieszczonego w bardzo realistycznie opisanej rzeczywistości drugiej okupacji sowieckiej. Praca była tak zgrabnie napisana, zgodnie z faktami historycznymi i atmosferą tamtego okresu, że w pierwszej chwili jury konkursu nie było pewne, czy ta historia jest prawdziwa. Była bardzo prawdopodobna. To był najciekawszy z nadesłanych esejów w II edycji Konkursu i to on wygrała w tej kategorii. O tym, co będzie ciekawego w aktualnej, III edycji, będę mógł powiedzieć 1 marca 2014 roku.

Konkurs skierowany jest do młodzieży. Dzięki tego typu inicjatywom kultywowane są wartości, a także ideały i postawy, jakie reprezentowali polscy bohaterowie walczący o wolną i niepodległą Ojczyznę. Dlaczego ważne jest, by szczególnie wśród młodych pokoleń Polaków upowszechniać te postaci?

– Żołnierze Wyklęci to w większości młode osoby. Ich życiorysy nie są skalane wątpliwymi moralnie kompromisami, są idealistycznymi żołnierzami, walczącymi w obronie swych domów, rodzin i Ojczyzny z krwawym okupantem sowieckim. Ich postawa jest autentyczna, a młodzież jest bardzo wyczulona na autentyzm postaci. Uważam, że tym należy tłumaczyć popularność Żołnierzy Wyklętych wśród młodzieży.

Celem konkursu jest przybliżenie sylwetek, ideałów, postaci Żołnierzy Wyklętych współczesnej młodzieży. Nawet jeśli młodzi ludzie tylko zapoznają się z ich życiorysami i postawami, to może kiedyś w życiu, kiedy będą na zakręcie i będą potrzebowali odnieść się do ideałów i wzorców osobowych wartych naśladowania, to odniosą się do tych, które znają. Stąd nasze wysiłki, by jak największa grupa młodzieży poznała życiorysy Żołnierzy Wyklętych. Są to autentyczni Bohaterowie. Ludzie, którzy w wydawałoby się beznadziejnej sytuacji nie złożyli broni, poświęcali swe życie, walcząc o wolność dla nas wszystkich. Nie zawładnęła nimi pokusa kariery i korzyści materialnych oferowanych przez okupanta, byli wierni swym ideałom. Uważam, że są wzorem do naśladowania dla młodzieży.

Przygotowanie pracy konkursowej wymaga od jej autora prześledzenia losów wybranych Żołnierzy Wyklętych. Tym samym konkurs staje się ciekawą lekcją historii. Dostrzega Pan potrzebę przeprowadzania tego typu inicjatyw, biorąc pod uwagę rugowanie lekcji historii z polskich szkół?

– Tak. Tego typu konkursy uzupełniają ciągle uszczuplany program nauczania naszej historii i uzupełniają wiedzę młodzieży o najnowszej historii Polski. Historia, szczególnie ta najnowsza, jest potrzebna do zrozumienia otaczającego nas świata. Młodzież nie posiada doświadczeń i wiedzy ubiegłych pokoleń, a tylko dzięki poznawaniu historii może te braki nadrobić. Niestety, jest tego pozbawiana w szkole. My chcemy za pomocą tego Ogólnopolskiego Konkursu o Żołnierzach Wyklętych uzupełnić wiedzę najmłodszych pokoleń, uzupełnić program nauczania w szkołach, by ci młodzi ludzie lepiej rozumieli otaczający nas świat i mogli sprawniej się w nim poruszać. Taki sobie postawiliśmy cel.

Zachęcamy do odwiedzania strony internetowej Związku Żołnierzy NSZ, na której są zamieszczane aktualne informacje o Ogólnopolskim Konkursie o Żołnierzach Wyklętych: nsz.com.pl.

Dziękuję za rozmowę.