Film jest kompilacją 10 wywiadów przeprowadzonych przez Karola Wołka w 2019 roku z Kombatantami Polskiego Państwa Podziemnego. Wywiady zostały zmontowane do krótkiego w formie, ale bogatego w treści i przesłaniu filmu.
„Żołnierze Wyklęci w opinii kombatantów” – 20’34
Na temat służby w strukturach Polskiego Państwa Podziemnego, motywacji do przystąpienia do konspiracji, ryzykowania swoim życiem, aresztowania i torturowania za walkę o niepodległość Polski, czy warto było ryzykować, bohaterstwa, aktualności ideałów Polskiego Państwa Podziemnego, Żołnierzy Wyklętych, święta państwowego Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, wzorców postaw obywatelskich i patriotycznych, żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.
Wypowiedzieli się następujący Kombatanci polskiego podziemia narodowego:
mjr Maria Mirecka-Loryś ps. „Marta” – NOW, komendantka NOWK (103 lata)
mjr Maria Kowalewska ps. „Myszka” – NSZ, powstaniec warszawski (92 lata)
kpt Mieczysław Cybulski ps. „Ostry” – NZW (86 lat)
kpt Wiktor Natanson ps. „Humięcki” – NSZ, powstaniec warszawski (90 lat)
kpt Stanisław Wierzchucki ps. „Błyskawica” – NZW (90 lat)
kpt Leszek Zabłocki ps. „Jola” – ZJ, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych (95 lat)
por. Antoni Jankowski ps. „Rysiek” – NZW (86 lat)
por. Józef Dąbrowski ps. „Prędki” – NSZ, NZW (93 lata)
ppor. Anna Kowalewska ps. „Stokrotka” – NSZ, NZW (96 lat)
ppor. Tadeusz Zawistowski ps. „Krakus” – NOW, NSZ, NZW (91 lat)
Reżyseria i montaż: Karol Wołek
Operator kamery: Paweł Grabowski
Montaż i lektor: Paweł Król
Współpraca: Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych
Produkcja:
© Fundacja im. Kazimierza Wielkiego, ul. Kurantowa 4/130, 20-836 Lublin
Sfinansowano przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014–2020.
Żołnierze Wyklęci – żołnierze podziemnych formacji Wojska Polskiego, walczący w Powstaniu Antykomunistycznym w latach 1944-1953 przeciwko sowieckiemu okupantowi o w pełni suwerenne i demokratyczne państwo polskie. W szerszym znaczeniu to także uczestnicy antykomunistycznej konspiracji politycznej i cywilnej, będący zapleczem dla struktur wojskowych.
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych
Inicjatywa ustanowienia Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych wyszła ze Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych. Związek Żołnierzy NSZ stworzył koalicję trzech największych niepodległościowych związków kombatanckich (razem ze Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej oraz Stowarzyszeniem Społeczno-Kombatanckim Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”), która wspólnie wystąpiła do Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu i Marszałka Senatu z prośbą o zgłoszenie pod obrady Sejmu RP projektu ustawy powołującej Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Na pismo środowisk kombatanckich zareagował Prezydent Lech Kaczyński i skorzystał z inicjatywy ustawodawczej przysługującej Prezydentowi RP.
W dniu 3 lutego 2011 roku Sejm Rzeczpospolitej Polskiej, w imieniu wszystkich obywateli, podjął uchwałę, ustanawiającą dzień 1 marca Narodowym Dniem Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Uchwała ta była zwieńczeniem postulatów największych niepodległościowych organizacji kombatanckich w Polsce. Na dzień pamięci o Żołnierzach Wyklętych wybrano 1 marca. Tego właśnie dnia w 1951 roku w mokotowskim więzieniu komuniści zamordowali strzałem w tył głowy siedmiu członków IV Zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.
